رقص گرجی؛ یکی از پرقدمترین و جذاب ترین رقص های سنتی منطقه قفقاز می باشد. رقص و آواز گرجی که معمولا به صورت گروهی اجرا می شود یکی از جاذبه های مهم گردشگری کشور گرجستان نیز می باشد و گردشگران و توریست ها در مدت اقامت خود در گرجستان مهمان رستوران هایی هستند که همزمان با صرف غذای گرجی از نمایش رقص و اواز گرجی لذت ببرند.
رقص های محلی گرجستان
رقص گرجی مجموعه ای از رقص های محلی گرجستان است که پایه و اساس هنر باله ملی گرجستان را بنا نهاده و تاریخچه و سنتی چند صد ساله دارد.
رقص فولکلور گرجستان سابقه طولانی با قدمتی چند صد ساله دارد. آثار باستانی و ادبی که از گذشته به ما رسیده است ثابت می کند که رقص پیشین رقص عامیانه گرجستان یک رقص شکار بوده است، یک رقص آیینی که به افتخار خدای باروری – ماه (“شوشپا”) انجام می شد.
نقش یک زن رقصنده که بر روی صفحه های استخوانی که در حفاری های “باگینتی” پیدا شده و مربوط به قرن ششم قبل از میلاد است نشان می دهد که رقص های آیینی زنان در نزدیکی معبد خدای باروری نیز برگزار می شده است. با توسعه کشاورزی و دامپروری و به دنبال آن آداب و رسوم جدیدی شکل گرفت که در آیین های جادویی منعکس گردید.
در کنار رقص های دسته جمعی، رقص های منفرد زوج مرتبط با آیین باروری از زمان های قدیم وجود داشته است. نمایش مصنوعی تئاتر “ساخیبا” زمینه مساعدی برای توسعه شکل رقص زوج ها ایجاد کرد که یکی از عناصر مهم در کنار جشن های بزرگ دوران بت پرستی بود. در روند رشد هنری سخیوبی شکل و قالب دیالوگ خاصی بین زن و مرد با محتوای عاشقانه شکل گرفت که با بداهه غزلی به اصطلاح تکمیل شد.
رقص گرجی کارتولی
رقص کارتولی قدیمی ترین رقص عاشقانه زوجین می باشذ که تا زمان حال باقی مانده است. این رقص را می توان اوج رقص فولکلور گرجستان دانست. رقص گرجی – رقص عالشقانه (ساترپیالو ، ساارشیغو) ، یک رقص باستانی و عاشقانه زوج می باشد. اوج زیبایی رقص عامیانه گرجستان در قلب نمایش مصنوعی تئاتر ثبت شد. در ابتدا به صورت دیالوگ رقصی اجرا شد. این رقص از پنج قسمت تشکیل شده است که گاهی در چهار قسمت اجرا می شود. شرط لازم برای اجرا این است – برای زنان – حرکت لطیف و نازانه سه ضرب مانند قو ، برای پسران، حرکات و رقص بدون تکان دادن بدن.
رقص گرجی متیولوری
متیولوری – به مجموع ای از رقص‌های محلی گرجستان اتلاق میشود که بر اساس همان مواد فنی ساخته شده‌اند. رقص کوهستانی نیز مانند رقص خُسورول از کوه سرچشمه می گیرد و محتوای آن بر اساس اصل رقابت و مبارزه می باشد. با این حال، تفاوت این است که در رقص متیولوری، رقص بین دو گروه رقصنده انجام می شود. این رقص نمایش از جشن واقعی هنرهای رزمی و مهارت است.
رقص گرجی خوسوریلی
این رقص که در کوهستان متولد شده است، عناصر شجاعت و احترام به زنان را با هم ترکیب می کند. رقص با یک معاشقه بین زن و مرد شروع می شود که ناگهان توسط مرد سومی که احتمالا یکی دیگر از تحسین کنندگان زن است، قطع می شود. به سرعت رعد و برق، معاشقه بین یک مرد و یک زن روی صحنه با مبارزه تن به تن رقبا جایگزین می شود. آنها را فقط زن مورد اختلاف و انداختن دستمال بین طرفین می تواند آشتی دهد. به محض خروج زن از میدان نبرد، دوئل بین مردان با سرعت بیشتری ادامه می‌یابد و در نهایت با مداخله مندیلوسانی‌ها (خانم ها) ، این بار و در نهایت ، با آرامش دوئل به پایان می‌رسد. سخت ترین حرکات که در حین رقص اجرا می شود، حرکات رزمی را شبیه سازی می کند که با مهارت و دقت شگفت انگیزی انجام می شود. انجام این حرکات نیازمند تکنیک بالا و تمرین فشرده از سوی رقصنده است.
رقص گرجی سامایا
سامایا – رقص دوران بت پرستی، “سامایا” که توسط سه رقصنده، تقدیم به خدای باروری – ماه، اجرا می شود، نقش زیادی در شکل گیری رقص زنان داشته. رقص آیینی گرجی از زمان بت پرستی توسط زنان، مردان یا گروه های مختلط در جشن “دزیوبی” اجرا می شد. بر اساس تعریف لقتنامه سولخان صبا اوربلیانی، واژه سامایا به معنای شوشپرا (حرکات موزون) است. با گذشت زمان، “سامایا” اهمیت آیینی – مذهبی خود را از دست داد. تعداد رقاص ها در تعدادی از موارد بیش از تعداد معمول – سه نفر است. در حال حاضر «سامایا» که در کشور ما رواج دارد بر اساس اصل سه گانه ساخته شده و به صورت نمایشی توسط گروه های زنانه اجرا می شود.